मुख्य सामग्रीवर वगळा

व्याख्या.... मेंदूला खुराक 4 🎷


व्याख्या.... मेंदूला खुराक 4 🎷

 काही व्याख्या योग्य शब्दरचना करून मनाने लिहिल्या आहेत.🙏🎻

🪷 आपल्या विज्ञान विषयक What's App समूहात सामील होण्यासाठी खालील लिंक ला स्पर्श करा.🙏

                                   WhatsApp Group Join Now

🌼 या अगोदरच्या लेखात, व्याख्या... मेंदूला खुराक 1 ,2, 3 साठीची लिंक 🔗 क्रमशः खाली 👇 दिली आहे.

1. व्याख्या... मेंदूला खुराक 1🎷

2. व्याख्या... मेंदूला खुराक 2🎷

3. व्याख्या... मेंदूला खुराक 4 🎷

====®®®====


  • अन्नपचन:- खाल्लेल्या अन्नाचे रूपांतर विद्राव्य घटकात करून नंतर ते रक्तात मिसळणे या क्रियेला अन्नपचन असे म्हणतात.
  • ग्रसनी:- ज्या ठिकाणी अन्ननलिकेचे व श्वासनलिकेचे तोंड उघडते, असा घशातील भाग म्हणजे ग्रसनी.
  • जठर:- अन्ननलिकेच्या पिशवी सारख्या भागाला जठर असे म्हणतात.
  • नैसर्गिक बदल:- जे बदल निसर्गतःच घडून येतात, त्यांना नैसर्गिक बदल म्हणतात.
  • मानवनिर्मित बदल:- जे बदल मानवी हस्तक्षेपाने घडून येतात, त्यांना मानवनिर्मित बदल म्हणतात.
  • उपयुक्त बदल:- आपल्या गरजेनुसार जे बदल करण्यात येतात त्यांना उपयुक्त बदल म्हणतात.
  • हानिकारक बदल:- ज्या बदलांनी मानवास हानी पोहोचते, त्या बदलांना हानिकारक बदलणे म्हणतात.
  • पदार्थ:- एकच घटक असलेल्या द्रव्याला वैज्ञानिक परिभाषेत पदार्थ असे म्हणतात.
  • मिश्रण:- दोन किंवा दोन पेक्षा अधिक पदार्थ कोणत्याही प्रमाणात एकमेकात मिसळले असता, जो पदार्थ तयार होतो त्यास मिश्रण म्हणतात.
  • रेणू:- पदार्थाच्या लहानात लहान कणाला रेणू असे म्हणतात.
  • मूलद्रव्ये:- ज्या पदार्थाच्या रेणूमध्ये एकाच प्रकारचे अणु असतात, त्या पदार्थांना मूलद्रव्ये म्हणतात. किंवा 
  • मूलद्रव्ये:- ज्या पदार्थांचे आणखी पुढे विघटन करता येत नाही व ज्यामध्ये एकाच प्रकारचे अणु असतत त्यांना मूलद्रव्ये म्हणतात.
  • धातू:-  ज्या मूलद्रव्यामध्ये तन्यता, वर्धनीयता, विद्युत व उष्णता सुवाहकता, चकाकी, नादमयता असे गुणधर्म असतात त्यांना धातू असे म्हणतात.
  • अधातू:- जी 18 मूलद्रव्य ठिसूळ असून उष्णता व विजेचे दुर्वाहक असतात त्यांना अधातू म्हणतात.
  • धातुसदृश्य:- ज्या मुलद्रव्यांत काही प्रमाणात धातू तसेच अधातूंचे गुणधर्म दिसतात त्यांना धातुसदृश्य म्हणतात.
  • संज्ञा:-  मूलद्रव्याच्या अद्याक्षररूपी संक्षेपास त्या मूलद्रव्याची संज्ञा असे म्हणतात. किंवा 
  • संज्ञा:- मूलद्रव्याला संबोधण्यासाठी वापरलेल्या संक्षेपाला त्या मूलद्रव्याची संज्ञा म्हणतात.
  • संमिश्र:- दोन किंवा अधिक मूलद्रव्य मिसळून जो मिश्र धातू मिळतो, त्यास संमिश्र असे म्हणतात.
  • संयुग:- दोन किंवा अधिक मूलद्रव्य विशिष्ट वजनी प्रमाणात एकत्र येऊन जो नवीन गुणधर्माचा पदार्थ तयार होतो, त्यास संयुग असे म्हणतात. 
  • रेणुसूत्र:- संज्ञांचा वापर करून पदार्थ संक्षिप्त स्वरूपात लिहिण्याला रेणुसूत्र असे म्हणतात. 
  • उर्ध्वपातन:- द्रावणातून द्रव्य बाहेर काढण्यासाठी व अशुद्ध द्रव पदार्थ शुद्ध करण्यासाठी जी पद्धत अवलंबली जाते त्यास  उर्ध्वपातन म्हणतात.
  • द्रव्य:- वस्तू ज्यापासून तयार झालेली असते, त्याला शास्त्रीय परिभाषेत द्रव्य असे म्हणतात.
  • अपकेंद्री पद्धत:-  द्रव आणि स्थायूंच्या मिश्रणातून स्थायू वेगळे करण्यासाठी जी पद्धत अवलंबली जाते, त्यास अपकेंद्री पद्धत असे म्हणतात. (Centrifuge)
  • रंजकद्रव्य पृथक्करण पद्धत:- एकाच द्रावणात दोन किंवा अधिक पदार्थ अल्प प्रमाणात विरघळलेले असतील तर असे पदार्थ वेगळे करण्यासाठी जी पद्धत वापरली जाते, त्यास रंजकद्रव्य पृथक्करण पद्धत म्हणतात.
  • टूथपेस्ट:- कॅल्शियम कार्बोनेट व कॅल्शियम हायड्रोजन फॉस्फेट सोबत अल्प प्रमाणात फ्लोराईड असलेल्या एकत्रीकरणास टूथपेस्ट म्हणतात.
  • अपमार्जक:- पदार्थाच्या पृष्ठभागावरील मळ काढून टाकण्यासाठी पाण्याला सहाय्य करणाऱ्या पदार्थास अपमार्जक म्हणतात.
  • नैसर्गिक अपमार्जक:- सॅपोनिन हा रासायनिक पदार्थ असलेल्या अपमार्जकास नैसर्गिक अपमार्जक म्हणतात.
  • आधुनिक सिमेंट:- सिलिका, ॲलुमिना, चुना, आयर्न ऑक्साईड व मॅग्नेशियम ऑक्साईड यांच्यापासून तयार झालेल्या पदार्थास आधुनिक सिमेंट म्हणतात.
  • प्राचीन किंवा जलीय सिमेंट:- भिजवलेल्या चुन्यात ज्वालामुखीची राख घालून जलीय सिमेंट तयार केले जाते. 
  • नैसर्गिक संसाधने:- जी संसाधने आपल्याला निसर्गातून मिळतात, त्यांना नैसर्गिक संसाधने असे म्हणतात.
  • शिलावरण:- जमीन व त्याखालील कठीण कवच आणि त्यावरील माती, पर्वत, दगड, खडक, डोंगर, पठार अशा सर्व भूभागाला शिलावरण असे म्हणतात.
  • धातूके:- ज्या खनिजांमध्ये धातूचे प्रमाण जास्त असते त्याला धातुके म्हणतात.
  • मृदा अशुद्धी:- धातू काम मधील वाळू व मातीच्या अशुद्धेला मृदा अशुद्धी असे म्हणतात. 
  • इंधन:- ऊर्जा निर्मितीसाठी दैनंदिन वापरामध्ये जे विविध पदार्थ वापरले जातात, त्या पदार्थांना इंधने असे म्हणतात. 
  • खनिज तेल:- खडकात जीवाश्म इंधन द्रवरूपात असेल तर त्याला खनिज तेल असे म्हणतात.
  • ऊर्जा संकट:- जीवाश्म इंधनांचे साठे संपण्याची भीती म्हणजे ऊर्जा संकट होय. 
  • जंगल:- सर्वसाधारण विस्तृत प्रदेश जिथे वनस्पतींच्या वेगवेगळ्या जाती एकत्रित दिसतात, त्याला जंगल म्हणतात.
  • बिंदूस्त्रोत:- जेव्हा प्रकाश स्त्रोत सूक्ष्म आकाराचा असतो, तेव्हा त्यास बिंदू स्त्रोत म्हणतात.
  • प्रच्छाया:- बिंदू स्त्रोतातून निघणाऱ्या प्रकाशाच्या मार्गात वस्तू ठेवल्यास पडद्यावर केवळ एकच छाया मिळते, त्यास प्रच्छाया किंवा गडद छाया म्हणतात.
  • विस्तारित स्त्रोत:- जेव्हा प्रकाश स्त्रोत मोठ्या आकाराचा असतो, तेव्हा त्यास विस्तारित स्त्रोत म्हणतात. 
  • सूर्यग्रहण:- अमावास्येच्या दिवशी जेव्हा सूर्य व पृथ्वी यांच्या दरम्यान चंद्र येतो, त्यामुळे चंद्राची सावली पृथ्वीवर ज्या भागावर पडते, त्या भागातून सूर्य दिसत नाही या खगोलीय स्थितीस सूर्यग्रहण म्हणतात.
  • चंद्रग्रहण:- पौर्णिमेच्या दिवशी जेव्हा सूर्य व चंद्र यांच्या दरम्यान पृथ्वी येते, तेव्हा पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडते या खगोलीय घटनेस चंद्रग्रहण म्हणतात.
  • पिधान:- जेव्हा एखादा ग्रह किंवा तारा चंद्राच्या मागे झाकला जातो, तेव्हा त्या खगोलीय घटनेस पिधान म्हणतात.
  • शून्य छाया दिन:-कर्कवृत्त व मकरवृत्त यांच्या दरम्यान असलेल्या प्रदेशात जेव्हा सूर्य अचूक आपल्या डोक्यावर येतो तेव्हा आपली सावली पूर्णपणे नाहीशी होते या घटनेस शून्य छाया दिन म्हणतात. 
  • प्रकाशाचे विकिरण:- वातावरणातील रेणू, धुलीकरण व इतर सूक्ष्म कण यांच्यावर प्रकाशाचे किरण आदळतात व सर्वत्र विखुरले जातात या घटनेस प्रकाशाचे विकिरण म्हणतात.
  • ध्वनीची वारंवारता:- 'सा रे ग म प ध नी सा' या स्वरांच्या उंचीला विज्ञानाच्या परिभाषेत ध्वनीची वारंवारता असे म्हणतात.
  • आयाम:- कंपायमान अवस्थेत असलेल्या वस्तूच्या मध्य स्थिती पासून कोणत्याही एका बाजूस होणाऱ्या जास्तीत जास्त अंतराला त्या कंपनाचा आयाम म्हणतात.
  • स्थितीस्थापकता:- ताणलेले रबर सोडून दिल्यावर ते मूळ स्थितीत येण्याच्या गुणधर्माला स्थितीस्थापकता किंवा प्रत्यास्थता म्हणतात.
  • साधा दोलक:- मध्यस्थितीच्या एका टोकापासून दुसऱ्या टोकाकडे ठराविक कालावधीत पुन्हा पुन्हा पुढे मागे होणाऱ्या वस्तूला 'साधा दोलक' म्हणतात.
  • दोलनगती:- मध्यस्थीती पासून पुन्हा पुन्हा पुढे मागे होणाऱ्या ढोलकाच्या गतीला 'दोलनगती' म्हणतात.
  • दोलन:- मागे-पुढे होणारा दोलक एका टोकाकडून दुसऱ्या टोकापर्यंत जाऊन पुन्हा पहिल्या टोकापर्यंत येणे याला 'एकदोलन' म्हणतात.
  • दोलनकाळ:- दोलकाला एक दोलन पूर्ण करण्यासाठी लागलेल्या कालावधीला दोलकाचा दोलन काळ म्हणतात. 
  • वारंवारता:- दोलकाने एका सेकंदात पूर्ण केलेल्या दोलन संख्येला दोलकाची वारंवारता असे म्हणतात.

===÷÷÷===


 सुमधुर स्नेह वंदन🙏*

*एक बेहतरीन जिंदगी जीने के लिए 

यह स्वीकार करना भी जरूरी है

 कि सब कुछ सबको 

नहीं मिल सकता।*

*आपका हर दिन 

मंगलमय और सुखमय हो।🙏*🎷



 



टिप्पण्या

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

अभ्यास कसा करावा ?...🤔🎷

अभ्यास कसा करावा? आपल्या What's App समूहात सामील होण्यासाठी माहिती विज्ञानाची या निळ्या लिंकला स्पर्श करावा. 🙏 👇 👉  माहिती विज्ञानाची 🎷 अभ्यास हा स्वतः साठी असतो . रविवार व सुट्टीचे दिवस हे राहिलेला अभ्यास पूर्ण करण्यासाठी व पुनरावृत्ती साठी असतात. याचा अर्थ असा नाही की सुट्टी घेऊ नये, किंवा मोज मजा करू नये. लग्नकार्य, समारंभ यावेळेस संपूर्ण त्या सोहळ्याचा आनंद घ्यावा. हसा, खेळा पण जीवनात शिस्त पाळा.   अभ्यासाची सवय ही लहान पणापासून लावावी. लहानपणीचा अभ्यास हा बडबड गीते , लोकगीते, शुभंकरोती, a,b,c,d.... अ, आ, इ, ई, ..... A, B, C, D, इत्यादी... शुभंकरोती, भीमरूपी, हनुमान चालीसा, गणपती अथर्वशीर्ष, मनाचे श्लोक, यांचा वापर पाठांतरासाठी होतो का हे पहावे.🙏 दररोजचा अभ्यास हा दररोज झालाच पाहिजे. मुलांना अभ्यासाला बस ही सांगण्याची वेळ पालकावर येऊ नये अशी सवय त्यांना लावावी.  दिवसातून दोन-तीन वेळेस अभ्यासाला बस , अभ्यास कर हे पालू पद सुरू ठेवू नये.  पाठांतरापेक्षा समजून घेऊन केलेला अभ्यास हा परिपूर्ण असतो.  आपला मुलगा खरोखर अभ्यास करत आहे की नाही हे कळत नकळत आपण तपासले पाहिजे. जो

Practice... Of Chemical Reaction 🎷 1

 Practice... Of Chemical Reaction 🎷 1 Touch the blue link below to join this What's App group of your माहिती विज्ञानाची 🎷👇 👉  मा हिती विज्ञानाची 🎷 Practice and discipline/ keep patience are very essential for understanding or learning chemical reactions. In daily life, many natural and man-made chemical reactions occur, but we might not be aware of how to write that chemical reactions. To write a chemical reaction, basic preparation is necessary. First, it's necessary to remember a minimum of one to twenty basic elements. Additionally, knowledge of the symbols for these elements is necessary. 1. Hydrogen (H),  2. Helium (He) 3. Lithium (Li),  4. Beryllium (Be) 5. Boron (B),  6. Carbon (C) 7. Nitrogen (N),  8. Oxygen (O) 9. Fluorine (F),  10. Neon (Ne) 11. Sodium (Na),  12. Magnesium (Mg) 13. Aluminum (Al), 14. Silicon (Si) 15. Phosphorus (P),  16. Sulfur (S) 17. Chlorine (Cl),  18. Argon (Ar) 19. Potassium (K),  20. Calcium (Ca) If we know the proper definitions of some te

अभ्यास ....रासायनिक अभिक्रियेचा 🎷

  अभ्यास ....रासायनिक अभिक्रियेचा 🎷 1 आपल्या माहिती विज्ञानाची 🎷 या What's App समूहात सामील होण्यासाठी खालील निळ्या लिंकला🔗 स्पर्श करा👇 👉  माहिती विज्ञानाची 🎷  😀 रासायनिक अभिक्रिया येण्यासाठी सखोल अभ्यास व संयमाची गरज आहे. दैनंदिन जीवनात निसर्गतः व मानव निर्मित अनेक रासायनिक अभिक्रिया घडत असतात. पण रासायनिक अभिक्रिया कशा लिहाव्यात हे आपणास माहीत नसते.  🎻 रासायनिक अभिक्रिया लिहिण्यासाठी पूर्व तयारी ही आवश्यक असते. ⭐ प्रथम आपणास कमीत कमी एक ते वीस मूलद्रव्य पाठ असणे आवश्यक आहे. त्यासोबत त्या मूलद्रव्यांच्या संज्ञा आपणास माहित असणे आवश्यक आहे. 1. हायड्रोजन H, 2.हेलियम He  3. लिथियम Li, 4 बेरिलियम Be  5.बोरॉन B  6.कार्बन C ,  7. नायट्रोजन N, 8.ऑक्सिजन, O 9. फ्लोरीन, F   10.निऑन Ne 11.सोडियम, Na  12. मॅग्नेशियम, Mg  13. ॲल्युमिनियम, Al 14.सिलिकॉन, Si  15.फॉस्फरस, P 16. सल्फर (गंधक), S 17. क्लोरीन, F 18. अरगॉन, Ar 19. पोटॅशियम, K 20. कॅल्शियम. Ca यानंतर आपणास काही  व्याख्या माहीत असणे आवश्यक आहे. 1. अणुअंक :- मूलद्रव्याच्या अणुतील प्रोटॉन किंवा  इलेक्ट्रॉन च्या संख्येला अणुअं