9 th Science, Current Electricity 7, 9 वी विज्ञान, धाराविद्युत 7.

 

9 th Science, Current Electricity 7, 9 वी विज्ञान, धाराविद्युत 7.

📝 आपल्या what's App

समुहात सामील होण्यासाठी खालील👇 लिंक🔗 ला स्पर्श करा. 

👉 माहिती विज्ञानाची 🎷

🚜 फरक स्पष्ट करा.

(फरकाचे मुद्दे क्रमशः आहेत.)

✈️ रोधांची एकसर जोडणी:-

1.  प्रत्येक रोधातून समान I विद्युतधारा वाहते.
2. रोधांच्या एकसर जोडणीचा परिणामी रोध Rs हा जोडणीतील सर्व रोधांच्या बेरजेइतका असतो.(Rs = R1+ R2+ R3)
3. जोडणीच्या दोन टोकांतील विभवांतर (V)हे प्रत्येक रोधाच्या दरम्यानच्या विभवांतरांच्या बेरजेइतके असते. (V = V1 + V2 + V3)
4. रोधांच्या एकसर जोडणीचा परिणामी रोध Rs हा जोडणीतील प्रत्येक रोधापेक्षा जास्त असतो.(Rs > R1, R2, R3, ----Rn)
5.  ही जोडणी परिपथातील रोध Rs वाढवण्यासाठी वापरतात.

रोधांची समांतर जोडणी:-

1. परिपथातून वाहणारी एकूण विद्युतधारा ही सर्व रोधांतून स्वतंत्रपणे वाहणाऱ्या विद्युतधाेच्या बेरजेइतकी असते.

(I = I1 + I2 + I3) 

2. जोडलेल्या सर्व रोधांच्या व्यस्तांकाची बेरीज ही परिणामी रोधाच्या व्यस्तांकाइतकी असते.(1 / Rp ∝ 1 / R1 + 1 / R2 + 1 / R3)

 3. प्रत्येक रोधाच्या टोकांदरम्यानचे विभवांतर (V) समान असते.

4. रोधांच्या समांतर जोडणीचा परिणामी रोध हा त्या जोडणीतील रोधांच्या स्वतंत्र किंमतीपेक्षा कमी असतो.(Rp < R1, R2 ...)

 5. ही जोडणी परिपथातील रोध (Rp) कमी करण्यासाठी वापरतात.

&&&&----&&&&

(The points of difference are respectively.)

🎻 Resistors in series:-

1. The same current (I) flows through each resistor.
2. The effective resistance of the resistors is equal to the sum of their individual resistances.(Rs = R1+ R2+ R3).
3. The potential difference V between the two extremes of the arrangement is equal to the sum of the potential differences resistors across individual. (V = V1 + V2 + V3)
4. The effective resistance is larger than each of the individual resistances.(Rs > R1, R2, R3, ----Rn)
5. This arrangement is used to increase (Rs) the resistance in a circuit.

🪂 Resistors in parallel

1. The total current flowing through the circuit is the sum of the currents flowing through individual resistors.( I = I1 + I2 + I3 )
2. The inverse of the effective resistance is equal to the sum of the inverses of individual  resistances.(1 / Rp ∝ 1 / R1 + 1 / R2 + 1 / R3) 
3. The potential difference (V) across the end of all resistors is the same.
4.  The effective resistance (Rp) of resistors connected in parallel is less than the least resistance of individual resistors. (Rp < R1, R2 ...)
5. 5. This arrangement is used to reduce the resistance (Rp) in a circuit.

***"***

🎆 विद्युत परिपथातील घटकासाठींचे चिन्ह आणि त्यांचे उपयोग:-

🎉 Symbols for components of an electric circuit and their uses:- 

@@@@----@@@@

उदा. 1: दिव्यातील तारेच्या कुंडलाचा रोध 1000 Ω आहे. जर 220 V विभवांतराच्या स्रोतापासून या दिव्याला विद्युतधारा पुरवली जात असले तर तारेच्या कुंडलातून वाहणारी विद्युतधारा किती?

दिलेले :

I = ? A

 R = 1000 

V = 230 V

सूत्र I = V / R

∴ I = 220 V / 1000 Ω  (*)

     = 0.22 A.

   I = 0.22 A.

∴ दिव्यातील तारेच्या कुंडलातून वाहणारी विद्युतधारा = 0.22 A.

{(*) एखाद्या संख्येच्या छेदात जेव्हढे शून्य, दशांश चिन्ह तेवढे घर डावीकडे सरकते.

= 220 / 1000

= 220.0 / 1000

= O.22}

_____&&&___

🚧 Ex 1 : The resistance of the filament in a light bulb is 1000 Ω. If the bulb is fed by a current from a source of potential

difference 220 V, how much current will flow through it?

Given : 

I= ? A

R = 1000 Ω

V = 220 V

Formula

 I = V / R

∴ I = 220 V / 1000 Ω

     = 0.22 A.

   I = 0.22 A.

∴ The current flowing through the filament of the bulb = 0.22 A. 

""""_____""""

उदा. 2 : एका वाहक तारेची लांबी 60 cm असून तिची त्रिज्या 0.3 mm आहे. या तारेचा रोध 90 Ω असेल तर त्याची रोधकता काढा.

Ex. 2 : The length of a conducting

wire is 60 cm and its radius is 0.3 mm. If its resistance is 90 Ω , what is the resistivity of

its material? 

दिलेले : Given:

L = 60 cm = 60 × 10^ -2 m

  r = 0.3 mm = 0.3 × 10^ -3 m

     = 3 × 10^ -4 m

 R = 90 Ω

------*****------

उदा. 3 : वाहकातून वाहणारी विद्युतधारा 0.12 A असून त्याच्या दोन टोकांमध्ये 36 V इतके विभवांतर प्रयुक्त केलेले असेल तर त्या वाहकाचा रोध काढा. 

Ex. 3 : A current of 0.12 A flows

through a conductor when a potential difference of 36 V is applied between its two ends. What is its resistance?

दिलेले : Given :

 I = 0.12 A, 

V = 36 V, 

R = ? Ω

सूत्र Formula        | = 36 / 0.12

R = V / I                | = 3600 / 12 ®

    = 36 / 0.12        | = 300

    = 300 Ω

R = 300 Ω

वाहकाचा रोध 300 Ω.

The resistance of the conductor is 300 Ω.

{® शेतातील संख्येला जेवढ्या संख्येपर्यंत दशांश चिन्ह असेल तेवढे शून्य अंशात दिल्यास छेदातील दशांश चिन्ह निघून जाते.

® समीकरणाच्या छेदात्व अंशात दोन्हीकडे  शंभर ने गुणून}

     *रोज सकाळी परमेश्वर या पृथ्वीवर

सुख दुःखाची नाणी फेकत असतो. 

ज्याच्या हाती सुखाची नाणी पडतात. 

तो सुखाचा व्यापार करतो.*

                *...पण दुःखाची नाणी हाती पडूनही 

जो सुखाचा व्यापार करतो. 

त्यालाच जीवन जगणे असे म्हणतात.*

     *आपला दिवस आनंदी जावो 🎷