मुख्य सामग्रीवर वगळा

10th, Science II, Introduction to Microbiology I.10 वी, विज्ञान II, ओळख सूक्ष्मजीवशास्त्राची I.

10th, Science II, Introduction to Microbiology I.10 वी, विज्ञान II, ओळख सूक्ष्मजीवशास्त्राची I. 

दररोज थोडे थोडे विज्ञान शिकण्यासाठी आमच्या What's App ग्रुप ला जॉईन होण्यासाठी सस्नेह निमंत्रण 🙏🎷.

What's App🔗

सूक्ष्मजीव म्हणजे काय?
व्याख्या: जे सजीव डोळ्यांना दिसत नाही व ज्यांना पाहण्यासाठी सूक्ष्मदर्शकाची गरज भासते त्यांना सूक्ष्मजीव असे म्हणतात.
उदा:रोटिफर्स, जिवाणू, कवक, प्रोटोझोआ,आर्किया इ.

What is microorganism?
Definition: A very small living unicellular organisms that we can only see with a special equipment called a microscope.
Ex: Bacteria, protists, fungi, archaea,


कोणकोणते सूक्ष्मजीव आपल्याला उपयोगी पडतात?
  • आपल्या दररोजच्या जीवनात अनेक सूक्ष्मजीव आपणास उपयुक्त असता.
  • दुधाचे दह्यात रूपांतर करणारे लॅक्टोबॅसिलस जीवाणू,
  • के जीवनसत्वाची निर्मिती जीवाणूद्वारे होते,
  • प्रतिजैविके निर्माण करणारे जीवाणू व कवक,
  • प्रदूषितांवर जैवउपचार करणारे जीवाणू उदा. सुडोमोनास,
  • पावाचे पीठ बनवणारे यीस्ट,
  • इतर दुग्ध उत्पादने करणारे जीवाणू.
  • चीज, वाईन निर्मितीसाठी सूक्ष्मजीव उपयुक्त ठरतात.

which different microbes are useful to us? 

  • Lactobacillus bacteria are used for making curd from milk. 
  • Yeast used to ferment the better of bread.
  • For production of other milk product bacteria are used.
  • With the help of bacteria and fungi antibiotics are prepared.
  • Some bacteria are used for pollution control ex. Pseudomonas. 

सूक्ष्मजीवांचा वापर करून कोणकोणते पदार्थ बनवले जातात?
  • दुग्धजन्य पदार्थ, चीज बनवण्यासाठी तंतु कवके वापरतात, कोको, लोणी, केफिर, भाज्यांची लोणची मध्यार्क पाव प्रोबायोटिक पदार्थ प्रतिजैविके आणि इतर औषधे सूक्ष्मजीवांचा वापर करून तयार केले जातात सूक्ष्मजीवांचा वापर करून गुरांना द्यायचे अमोल तयार केले जाते.
  • कचऱ्याचे सूक्ष्मजैविक विनॉक्सी - अपघटन करून मिथेन वायू हे इंधन मिळते.
  • उसाच्या मळीचे सॅकरोमायसिस किण्वन करून इथॅनॉल हे एक स्वच्छ अल्कोहोल मिळवतात.
  • पेनिसिलीन हे प्रतिजैविक पेनिसिलियम या कवकापासून मिळतात.
  • रायझोबियम नायट्रोजनचे स्थिरीकरण करतात.
  • स्क्रिप्टोकॉकस चा वापर करून इडली व डोसा आंबवतात.
  • सूक्ष्मजीवांचा वापर करून विकारांची निर्मिती करतात.

Which different products can be produced with the help of microbes?
  • Milk products,Lactic acid bacteria,used to make curd, Biofuels, Lactobacillus and Streptococcus fungi are used for cheese 🧀  production, Cocoa, pickles made from  vegetables, Streptococcus-used to make idli and dosa, wine and other behaverages, braid, probiotic substances and cattle feed are produced with the help of microorganisms. 
  • Amylase enzymes are produced with the help of microbes. 

औद्योगिक सूक्ष्मजीवशास्त्राचे प्रमुख पैलू कोणते?
  • औद्योगिक सूक्ष्मजीवशास्त्राच्या मदतीने विविध उत्पादने किण्वण प्रक्रियेने तयार केले जातात जसे पाव, दारू, लॅक्टोबॅसिलस आणि स्क्रिप्टोकोस किण्वा द्वारे चीज तयार करतात, अन्नघटक, विकरे, औषधे, त्याचबरोबर रासायनिक प्रक्रियेसाठी लागणारा कच्चामाल.
  • आजकाल सूक्ष्मजीवांचा वापर करून कचरा व्यवस्थापन व प्रदूषण नियंत्रण केले जाते.

Write down the main features of industrial microbiology.

  •  Fermentation process, different products such as bread, wine, cheese, raw material for chemical reactions are produced using industrial microbiology. 
  • Garbage management and pollution control: solid waste management and pollution control can be done with the help of microorganisms. 

दुग्धजन्य उत्पादनांची मूलभूत प्रक्रिया कोणती?
  • दुधाचे पाश्चरीकरण केल्यामुळे दुधातील इतर सूक्ष्मजीव नष्ट होतात.
  • लॅक्टोबॅसिलस जिवाणू वापरून दुधाचे किण्वण करणे.
  • दुधातील लॅक्टोज शर्करेचे लॅक्टिक आम्लात रूपांतर करणे.
  • लॅक्टिक आम्लामुळे दुधातील प्रथिनांचे क्लथन/आळणे (coagulation).
  • स्वाद व सुगंध असणाऱ्या संयुगांची निर्मिती करणे उदा: लोण्याच्या सुगंधाचे डायअॅसेटिल 

Write down the basic process for production of milk products.
  • Pasteurization of milk initially to destroy other harmful bacteria. 
  • Later fermentation using Lactobacilli.
  • Lactose sugar present in the milk get converted into lactic acid. 
  • Lactic acid coagulates the milk proteins.
  • Compounds with taste and flavour are formed, such as the Diacetyle having buttery flavour. 

प्रोबायोटिक्स खाद्य कशासाठी प्रसिद्ध आहे?
  • प्रोबायोटिक्स खाद्यपदार्थ हे मुख्यतः आपली रोगप्रतिकारक्षमता वाढण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत.
  • प्रोबायोटिक्स या प्रकारच्या खाद्यपदार्थात लॅक्टोबॅसिलस जिवाणू वापरलेले असतात. लॅक्टोबॅसिलस मुळे अन्नपदार्थ अधिक पोषणद्रव्यांनी समृद्ध होते.  
  • आपल्या अन्ननलिकेतील क्लॉस्ट्रिडियम या घातक जिवाणूंचा प्रोबायोटिक्स मुळे नाश होतो.
  • प्रोबायोटिक्स मुळे आपल्या आठवड्यातील जीवनसत्वे संश्लेषित करणाऱ्या जिवाणूंच्या संख्येत वाढ होते.

What for biotic food is famous?

  • The disease resisting power is increased due to use of probiotic food material.
  • In probiotic food, the nutritional value of food increases, as lactobacilli bacteria added in it. 
  • The harmful bacteria clostridium which are present in our elementary canal are destroyed due to probiotic. 
  • Probiotics also increase the intestinal flora of bacteria that synthesize the vitamins inside the human intestine. 

*कोणालाही न दुखावता जगणे 
याच्याइतके सुंदर कर्म 
जगात दुसरे कोणतेच नाही...*
*आणि ज्याला हे कळले 
त्याला वेगळे कर्म करण्याची 
गरज राहत नाही...*🌻🎷

टिप्पण्या

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

अभ्यास कसा करावा ?...🤔🎷

अभ्यास कसा करावा? आपल्या What's App समूहात सामील होण्यासाठी माहिती विज्ञानाची या निळ्या लिंकला स्पर्श करावा. 🙏 👇 👉  माहिती विज्ञानाची 🎷 अभ्यास हा स्वतः साठी असतो . रविवार व सुट्टीचे दिवस हे राहिलेला अभ्यास पूर्ण करण्यासाठी व पुनरावृत्ती साठी असतात. याचा अर्थ असा नाही की सुट्टी घेऊ नये, किंवा मोज मजा करू नये. लग्नकार्य, समारंभ यावेळेस संपूर्ण त्या सोहळ्याचा आनंद घ्यावा. हसा, खेळा पण जीवनात शिस्त पाळा.   अभ्यासाची सवय ही लहान पणापासून लावावी. लहानपणीचा अभ्यास हा बडबड गीते , लोकगीते, शुभंकरोती, a,b,c,d.... अ, आ, इ, ई, ..... A, B, C, D, इत्यादी... शुभंकरोती, भीमरूपी, हनुमान चालीसा, गणपती अथर्वशीर्ष, मनाचे श्लोक, यांचा वापर पाठांतरासाठी होतो का हे पहावे.🙏 दररोजचा अभ्यास हा दररोज झालाच पाहिजे. मुलांना अभ्यासाला बस ही सांगण्याची वेळ पालकावर येऊ नये अशी सवय त्यांना लावावी.  दिवसातून दोन-तीन वेळेस अभ्यासाला बस , अभ्यास कर हे पालू पद सुरू ठेवू नये.  पाठांतरापेक्षा समजून घेऊन केलेला अभ्यास हा परिपूर्ण असतो.  आपला मुलगा खरोखर अभ्यास करत आहे की नाही हे कळत नकळत आपण तपासले पाहिजे. जो

Practice... Of Chemical Reaction 🎷 1

 Practice... Of Chemical Reaction 🎷 1 Touch the blue link below to join this What's App group of your माहिती विज्ञानाची 🎷👇 👉  मा हिती विज्ञानाची 🎷 Practice and discipline/ keep patience are very essential for understanding or learning chemical reactions. In daily life, many natural and man-made chemical reactions occur, but we might not be aware of how to write that chemical reactions. To write a chemical reaction, basic preparation is necessary. First, it's necessary to remember a minimum of one to twenty basic elements. Additionally, knowledge of the symbols for these elements is necessary. 1. Hydrogen (H),  2. Helium (He) 3. Lithium (Li),  4. Beryllium (Be) 5. Boron (B),  6. Carbon (C) 7. Nitrogen (N),  8. Oxygen (O) 9. Fluorine (F),  10. Neon (Ne) 11. Sodium (Na),  12. Magnesium (Mg) 13. Aluminum (Al), 14. Silicon (Si) 15. Phosphorus (P),  16. Sulfur (S) 17. Chlorine (Cl),  18. Argon (Ar) 19. Potassium (K),  20. Calcium (Ca) If we know the proper definitions of some te

अभ्यास ....रासायनिक अभिक्रियेचा 🎷

  अभ्यास ....रासायनिक अभिक्रियेचा 🎷 1 आपल्या माहिती विज्ञानाची 🎷 या What's App समूहात सामील होण्यासाठी खालील निळ्या लिंकला🔗 स्पर्श करा👇 👉  माहिती विज्ञानाची 🎷  😀 रासायनिक अभिक्रिया येण्यासाठी सखोल अभ्यास व संयमाची गरज आहे. दैनंदिन जीवनात निसर्गतः व मानव निर्मित अनेक रासायनिक अभिक्रिया घडत असतात. पण रासायनिक अभिक्रिया कशा लिहाव्यात हे आपणास माहीत नसते.  🎻 रासायनिक अभिक्रिया लिहिण्यासाठी पूर्व तयारी ही आवश्यक असते. ⭐ प्रथम आपणास कमीत कमी एक ते वीस मूलद्रव्य पाठ असणे आवश्यक आहे. त्यासोबत त्या मूलद्रव्यांच्या संज्ञा आपणास माहित असणे आवश्यक आहे. 1. हायड्रोजन H, 2.हेलियम He  3. लिथियम Li, 4 बेरिलियम Be  5.बोरॉन B  6.कार्बन C ,  7. नायट्रोजन N, 8.ऑक्सिजन, O 9. फ्लोरीन, F   10.निऑन Ne 11.सोडियम, Na  12. मॅग्नेशियम, Mg  13. ॲल्युमिनियम, Al 14.सिलिकॉन, Si  15.फॉस्फरस, P 16. सल्फर (गंधक), S 17. क्लोरीन, F 18. अरगॉन, Ar 19. पोटॅशियम, K 20. कॅल्शियम. Ca यानंतर आपणास काही  व्याख्या माहीत असणे आवश्यक आहे. 1. अणुअंक :- मूलद्रव्याच्या अणुतील प्रोटॉन किंवा  इलेक्ट्रॉन च्या संख्येला अणुअं