मुख्य सामग्रीवर वगळा

इयत्ता 8 वी, विज्ञान, 5. अणुचे अंतरंग 3

 

इयत्ता 8 वी, विज्ञान, 5. अणुचे अंतरंग 3

▬▬▬۩۞۩▬▬▬

विज्ञान विषयाचा दररोज थोडा थोडा अभ्यास करण्यासाठी खालील "माहिती विज्ञानाची" या What's App समूहात सामील व्हावे.🙏


 WhatsApp Group Join Now

▬▬▬۩۞۩▬▬▬

*  केंद्रकात अनेक धनप्रभारित प्रोटॉन एकत्र असतात. केंद्रकातील न्यूट्रॉन्सचे एक कार्य काय असेल असे तुम्हांला वाटते ?

उत्तर:- केंद्रकीय बलाद्वारे प्रोटॉन आणि न्यूट्रॉन यांना एकत्र ठेवणे.

:-:-:-:-:-:-:

*  अणूची संरचना व सूर्यमाला यांच्यात साधर्म्य आहे. सूर्यमालेतील ग्रह सूर्याभोवती गुरूत्वीय बलामुळे फिरतात. अणुसंरचनेत कोणते बल कार्यरत असेल ?

उत्तर:- अणुसंरचनेत अनेक बल कार्यरत असतात.

  1. विद्युत चुंबकीय बल, 
  2. मजबूत केंद्रकीय बल 
  3. स्थितीक विद्युत बल (विद्युत बल) 
  4. कमकुवत केंद्रकीय बल
  5. गुरुत्व बल
_*_*_*_*_*_*_*_

* व्याख्या इलेक्ट्रॉन संरूपण:-
एखाद्या मूलद्रव्याच्या अणूमधील इलेक्ट्रॉनांची कवचनिहाय मांडणी म्हणजे त्या मूलद्रव्याचे
इलेक्ट्रॉन संरूपण होय.
+-+-+-+-+-+-+
प्रत्येक इलेक्ट्रॉनकडे तो ज्या कवचात असतो त्यानुसार निश्चित अशी ऊर्जा असते.
#-#-#-#-#-#

*  पहिल्या कवचातील (K कवच) इलेक्ट्रॉनांची ऊर्जा सर्वात कमी असते. 
------++------
*  K कवचा पुढील कवचामधील इलेक्ट्रॉनची ऊर्जा कवचक्रमांकाप्रमाणे वाढत जाते.
+++++--+++++
*  मूलद्रव्याच्या अणूचे इलेक्ट्रॉन संरूपण असे असते की त्यायोगे सर्व इलेक्ट्रॉनांची
एकत्रित ऊर्जा कमीत कमी असते. 
@-@-@-@-@

मूलद्रव्य, संज्ञा, अणुअंक, इलेक्ट्रॉन संरूपण आणि संयुजा

हायड्रोजन -  H - 1 - 1 - 1
हेलियम.    - He - 2 - 2- 0
लिथियम  - Li - 3 - 2,1 - 1
बेरिलियम - Be - 4 - 2,2 - 2
बोरॉन  - B - 5 - 2,3  - 3
कार्बन - C - 6 - 2,4 - 4
नायट्रोजन - N - 7 - 2,5 - 3
ऑक्सिजन - O - 8 - 2,6 - 2
फ्लुओरिन - F - 9 - 2,7 - 1
निऑन - Ne - 10 -  2,8 - 0
सोडियम -Na - 11 - 2,8,1 - 1
मॅग्नेशियम - Mg - 12 - 2,8,2 - 2
ॲल्युमिनियम - Al - 13 - 2,8,3 - 3
सिलिकॉन - Si - 14 - 2,8,4 - 4 
फॉस्फरस - P - 15 - 2,8,5 - 3
सल्फर / गंधक - S - 16 - 2,8,6 - 2
क्लोरीन - Cl - 17 - 2,8,7 - 1
अरगॉन - Ar - 18 - 2,8,8 - 0
पोटॅशियम - K - 19 -  2,8,8,1 - 1
कॅल्शियम - Ca - 20 - 2,8,8,2 - 2
ब्रोमीन - Br - 35 - 2,8,18,7 - 1
लोह/आयर्न
(Fe) - 26 - 2,8,14,2 - 2 / 3

संख्या स्वरूपातील इलेक्ट्रॉन संरूपण स्वल्पविरामांनी विलग केलेल्या अंकांनी दर्शवितात. यातील अंक ऊर्जेच्या
चढत्या क्रमाने असलेल्या कवचांमधील इलेक्ट्रॉन संख्या दाखवितात.
----------------
* इलेक्ट्रॉन संरुपणाचे रेखाटन 

------------------------
सोडियम

--------------------

-------------------
------------------
--------------------
रासायनिक नाव व रेणूसुत्रे 
  • हायड्रोजन -H2
  • क्लोरीन - Cl2
  • ब्रोमीन - Br2
  • आयोडीन - I2
  • नायट्रोजन - N2
  • ऑक्सिजन - O2
  •   पाणी - H20 
  • हायड्रोजन सल्फाईड - H2S
  • अमोनिया - NH3
  •  मिथेन - CH4
  •  हायड्रोजन ब्रोमाइड - HBr
  • हायड्रोजन फ्लोराईड - HF
  •  सोडियम हायड्रॉईड - NaH
  • हायड्रोक्लोरिक आम्ल - HCl
  • सल्फ्युरिक आम्ल - H2SO4
  • नायट्रिक आम्ल - HNO3
  • मॅग्नेशियम क्लोराईड - MgCl2
  • अल्युमिनियम क्लोराईड - AlCl3
&-&-&-&-&-&-&

 1. विविध अणूंमधील इलेक्ट्रॉन ज्यांच्यामध्ये सामावलेले असतात त्या कवचांच्या संज्ञा कोणत्या आहेत ?
उत्तर:- विविध अणूंमधील इलेक्ट्रॉन ज्यांच्यामध्ये सामावलेले असतात त्या कवचांच्या संज्ञा K, L, M, N,O,P,Q
®=®=®=®=®=®
2. सर्वात आतील कवचाची संज्ञा व क्रमांक काय आहे ?
उत्तर:- सर्वात आतील कवचाची संज्ञा K व
सर्वात आतील कवचाचा क्रमांक 1.
₹#₹#₹#₹#₹#₹#₹#₹

3. फ्लुओरीन अणूमधील इलेक्ट्रॉन ज्या कवचांमध्ये वितरित झालेले असतात त्यांच्या संज्ञा लिहा.
उत्तर:- फ्लुओरीनची संज्ञा - F
          इलेक्ट्रॉन संरूपण - 2, 7
           कवच K - 2 , L - 7

$=$=$=$=$

4. फ्लुओरीन अणूमधील सर्वांत बाहेरचे म्हणजे बाह्यतम कवच कोणते ?
उत्तर:- फ्लुओरीन अणूमधील सर्वांत बाहेरचे म्हणजे बाह्यतम कवच - L

€¥$€¥$€¥$€¥$

5. सोडिअम अणूमधील बाह्यतम कवच कोणते ?
उत्तर:- सोडिअम अणूमधील बाह्यतम कवच M.

₹#@₹#@₹#@₹

6.हायड्रोजन अणूमधील बाह्यतम कवच कोणते ?
उत्तर:- हायड्रोजन अणूमधील बाह्यतम कवच K.

¢^¢^¢^¢^¢^¢

संयुजा कवच :- अणूंची संयुजा त्याच्या बाह्यतम कवचाच्या इलेक्ट्रॉन संरूपणावरून ठरते. त्यामुळे बाह्यतम कवचाला संयुजा कवच म्हणतात.
संयुजा इलेक्ट्रॉन :-  बाह्यतम कवचातील इलेक्ट्रॉन म्हणजे संयुजा इलेक्ट्रॉन.

-/-/-/-/-/-/-

संयुजा कशी ठरते?
  1. ज्या मूलद्रव्यात संयुजा इलेक्ट्रॉन संख्या चार किंवा त्यापेक्षा कमी असते त्या मूलद्रव्याची संयुजा त्यातील संयुजा इलेक्ट्रॉन संख्येएवढी असते.
  2.  ज्या मूलद्रव्यात चार किंवा त्याहून अधिक इलेक्ट्रॉन असतात तेव्हा अष्टक पूर्ण होण्यासाठी जितके इलेक्ट्रॉन कमी असतात, ती उणीवेची संख्या म्हणजे त्या मूलद्रव्याची संयुजा असते.’’
--------++------


            *जपून ठेवणं महत्वाचं.*
          *मग ती सुगंधी फुलं असो, किंवा आयुष्य सुगंधीत करणारी माणसं...*

   🎸  *आपला दिवस आनंदी जावो.*🎷

        

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

दहावी बोर्ड (SSC) वेळापत्रक 2025

 दहावी बोर्ड (SSC) वेळापत्रक 2025 प्रथम सर्व दहावीच्या विद्यार्थ्यांना वर्ष 2024-25 परीक्षेसाठी हार्दिक शुभेच्छा 🎆🎇🎷. विद्यार्थ्यांसाठी टर्निंग पॉईंट असणारे, ज्यातून आयुष्य पुढे घडणार असते त्या इयत्ता दहावी परीक्षांचे वेळापत्रक जाहीर झाले आहे. दहावीच्या विद्यार्थ्यांना अकरावी प्रवेश,   आयटीआय व पॉलिटेक्निक साठी ऍडमिशन प्रक्रिया वेळेवर सुरू व्हावी, यामधील ताळमेळ  करण्यासाठी बोर्डाने परीक्षा दरवर्षीपेक्षा अंदाज 15 दिवस अगोदर घेण्याचे ठरवले आहे. त्याचबरोबर प्रात्यक्षिक व तोंडी परीक्षा या पण लवकर होणार आहेत याची सर्व विद्यार्थ्यांनी नोंद घ्यावी. परीक्षांच्या तारखे प्रमाणे विषयांच्या अभ्यासक्रमाकडे विद्यार्थ्यांनी लक्ष द्यावे. ______________________ विषय: मराठी. 21 फेब्रुवारी 2025 - शुक्रवार  वेळ:- 11.00 am ते 2.00 pm. ______________________ विषय:- संस्कृत 27 फेब्रुवारी 2025 - गुरुवार वेळ:- 11.00 am ते 2.00 pm. ______________________ विषय: इंग्रजी 1 मार्च 2025 - शनिवार  वेळ:- 11.00 am ते 2.00 pm. ______________________ विषय: हिंदी 3 मार्च 2025 - सो...
टिप्पणी पोस्ट करा
अधिक वाचा

अभ्यास कसा करावा ?...🤔🎷

अभ्यास कसा करावा? आपल्या What's App समूहात सामील होण्यासाठी माहिती विज्ञानाची या निळ्या लिंकला स्पर्श करावा. 🙏 👇 👉  माहिती विज्ञानाची 🎷 अभ्यास हा स्वतः साठी असतो . रविवार व सुट्टीचे दिवस हे राहिलेला अभ्यास पूर्ण करण्यासाठी व पुनरावृत्ती साठी असतात. याचा अर्थ असा नाही की सुट्टी घेऊ नये, किंवा मोज मजा करू नये. लग्नकार्य, समारंभ यावेळेस संपूर्ण त्या सोहळ्याचा आनंद घ्यावा. हसा, खेळा पण जीवनात शिस्त पाळा.   अभ्यासाची सवय ही लहान पणापासून लावावी. लहानपणीचा अभ्यास हा बडबड गीते , लोकगीते, शुभंकरोती, a,b,c,d.... अ, आ, इ, ई, ..... A, B, C, D, इत्यादी... शुभंकरोती, भीमरूपी, हनुमान चालीसा, गणपती अथर्वशीर्ष, मनाचे श्लोक, यांचा वापर पाठांतरासाठी होतो का हे पहावे.🙏 दररोजचा अभ्यास हा दररोज झालाच पाहिजे. मुलांना अभ्यासाला बस ही सांगण्याची वेळ पालकावर येऊ नये अशी सवय त्यांना लावावी.  दिवसातून दोन-तीन वेळेस अभ्यासाला बस , अभ्यास कर हे पालू पद सुरू ठेवू नये.  पाठांतरापेक्षा समजून घेऊन केलेला अभ्यास हा परिपूर्ण असतो.  आपला मुलगा खरोखर अभ्यास करत आहे की नाही हे कळत नकळत आप...
टिप्पणी पोस्ट करा
अधिक वाचा

12 वी बोर्ड निकाल 2024🎷

  12वी बोर्ड निकाल 2024 🎷 तिसऱ्या आठवड्यात 12 वी चा तर चौथ्या   आठवड्यात 10 वी चा निकाल जाहीर केला जाणार असल्याचे बोर्डाने जाहीर करण्यात आले आहे. राज्य मंडळाकडून सोमवारी पत्रकार परिषद घेऊन तारीख जाहीर केली जाणार आहे. 21 मे रोजी बारावीचा निकाल जाहीर होणार आहे.   9 विभागीय मंडळाचे निकाल तयार झाल्याने, राज्य मंडळाकडून सोमवारी पत्रकार परिषद तारीख जाहीर केली जाणार आहे. यंदा पेपर तपासणीची कार्यवाही लवकर पूर्ण करण्यात आली. आज पत्रकार परिषद घेऊन मंडळ 12 वी निकालाची तारीख जाहीर करणार. यंदा बारावीची परीक्षा 21 फेब्रुवारी ते 19 मार्च दरम्यान घेण्यात आली असून राज्यात यंदा 3320 केंद्रावर 15 लाख 13 हजार 999 विद्यार्थ्यांनी परीक्षा दिली. गेल्या वर्षी 12 वी बोर्ड निकाल 25 मे रोजी लागला होता, यावर्षी मागच्या वर्षीच्या  तुलनेत चार दिवस आधी बारावीचा निकाल लागण्याची शक्यता आहे. CBSC बोर्डाचा निकाल जाहीर झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांना राज्य मंडळाच्या निकालाचे वेध लागलेले होते. बारावी निकालाच्या तारखा बद्दल सतत अफवा पसरत होत्या त्यामुळे मंडळाने आज तारीख जाहीर करण्याचे ठरवले आहे.
टिप्पणी पोस्ट करा
अधिक वाचा